Dünyanın çeşitli ülkelerinde tanınmış yazarlar adına edebiyat evleri ve müzeleri vardır. Edebiyat evleri ve müzeleri, bulundukları kentin, edebiyat ve estetik kültürünün yaşandığı ve geliştirildiği ortamlardır. Bu kurumların koleksiyonlarında güncel estetik ve edebiyat ile ilgili yapıtlar bulunduğu gibi, eski elyazmaları ve basma eserler de sergilenmektedir. Dünyanın diğer ülkelerinde pek seyrek görülen el yazması yapıtlar açısından Türkiye oldukça zengindir. Türkiye'de tarihsel kültürel birikimi yansıtan üç yüz binden fazla el yazması yapıt vardır. Bu yapıtların önemli bir bölümü edebiyat ile ilgilidir. Dolayısıyla Türk Kültürünün seçkin örnekleri olan el yazması yapıtların tıpkıbasımlarının, Edebiyat Müze Kütüphanelerinde sergilenmesi önem taşımaktadır. Açıklanan nedenlerle Edebiyat Müze Kütüphaneleri tarihsel ve güncel yapıtları içeren kurumlardır. Söz konusu yazmaların bazı özgün basımları ve tıpkıbasımları ve bazı yazarların kullandığı özel eşyaları Edebiyat Müze Kütüphanelerinin müze boyutunu oluşturmaktadır. 20. yüzyıldan itibaren Türk Edebiyatı üst başlığı altında toplanan her türden yazınsal ve yazın-bilimsel yapıtlar ve yazınsal eleştirinin yanı sıra edebiyat dergileri ve ödül almış eserler de kütüphane boyutunu oluşturmaktadır.
Bu olguların ve düşüncelerin bir sonucu olarak tasarımlanan edebiyat müze kütüphaneleri açıldıkları illerde İl Halk Kütüphanelerine bağlı "uzmanlık (ihtisas) kütüphaneleri" olarak hizmet vermektedir.
|
Edebiyat sisteminin öğeleri olan yazar, yayımcı, okuyucu, eleştirmen, telif haklarıyla ilgili kuruluş ve kişiler ve edebiyat dergicileri arasındaki iletişiminin ve etkileşimin gerçekleştiği mekanlar olması düşünülen Edebiyat Müze Kütüphanelerinin olumlu bir gelişme içerisinde olan edebiyat üretiminin daha da özendirilmesi ve böylece Türkiye'nin yazınsal çekiciliğinin yükselmesine katkı yapması beklenmektedir.
Edebiyat Müze Kütüphanesi bulundukları ilin kültürel dokusunu ve mimari özelliklerini yansıtan estetik, niteliği yüksek bağımsız müstakil binalarda kurulmuştur.
Edebiyat Müze Kütüphaneleri bulundukları ilde doğmuş ya da uzun yıllar yaşamış, yöreyle bütünleşmiş yazarların eserleri ve kendileri hakkında yazılmış çalışmalardan oluşturulmuş özel koleksiyonlar ile müze kütüphaneciliği felsefesine uygun kitaplar, o yörede üretilmiş yazma eserlerin tıpkıbasımları, yazarlara ait objeleri (yazarların kullandığı kalem, daktilo vb araç gereçler) kapsamaktadır.
Edebiyat Müze Kütüphanesi, kütüphane hizmeti yanında mesai saatlerine bağlı kalmaksızın her türlü araştırmacı ve okuyucunun edebiyat, sanat, kültür, tarih, felsefe, müzik, resim gibi konularda söyleşi, bilimsel toplantı, sanatsal etkinlik düzenlemesi hedeflenmektedir ve bunun için her türlü koşul sağlanmıştır. Bu kütüphaneler edebiyatçıların, eleştirmenlerin yayıncıların, çevirmenlerin ve edebiyatla ilgili sivil toplum kuruluşlarının edebiyata ilişkin her türlü etkinliği için açıktır. Bu mekânlarda edebiyatın yanı sıra estetik kültür ile ilgili her türlü etkinlik ve sergi de yapılabilir.
Edebiyat Müze Kütüphanelerinde aynı zamanda kullanıcıların gereksinmelerin karşılayacak kafe ve kafeteryalar da bulunmaktadır. Bahse konu kütüphanelerimizde ödünç verme işlemi yapılmamakta olup, çok amaçlı veya ders çalışma salonlarında materyallerin kullanılması mümkündür. Mevcut edebiyat müze kütüphanelerimiz: - 2011 yılında Ankara Mehmet Akif Ersoy, Adana Karacaoğlan, Diyarbakır Ahmet Arif, İstanbul Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Müze Kütüphaneleri,
- 2012 yılında Erzurum Erzurumlu Emrah Edebiyat Müze Kütüphanesi,
- 2013 yılında Kütahya Evliya Çelebi Edebiyat Müze Kütüphanesi,
- 2018 yılında Trabzon Muhibbi Edebiyat Müze Kütüphanesi,
- 2021 yılında İzmir ve Hatay Edebiyat Müze Kütüphaneleri açılmıştır.
Edebiyat Müze Kütüphanelerine ait özet istatistikler - Edebiyat müze kütüphanesi sayısı: 9,
- Ortalama bina kapalı alanı: 276 m2,
- Ortalama kullanıcı kapasitesi: 79 kişi,
- Ortalama koleksiyon büyüklüğü: 4.500 kitap
Edebiyat Müze Kütüphaneleri nerelerde var? Edebiyat müze kütüphanelerimizin adres, eposta ve telefon numaraları aşağıda listelenmiştir
Kültür Bakanlığı- Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü (KYGM) - Edebiyat Müze Kütüphaneleri broşürü için tıklayınız |