Bakanlık olarak kütüphanelerin toplumun merkezine taşınması, tekrar okuyucu ile buluşması, insanımızın günlük hayatı içerisinde bir yerinin olması ve dünyadaki teknolojik gelişmelerin kütüphanelere adapte edilmesi doğrultusunda yaptığımız çalışmalar neticesinde bir durum değerlendirmesi yapacak ve çalışmalarımızı özetleyecek olursak, karşımıza çıkan tablo şudur:

1 Ağustos 2006 tarihi itibariyle;

- T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı, 14 yazma eser, 48 çocuk, 61 gezici ve 1139 halk olmak üzere 1201 kütüphane ve 61 gezici kütüphane hizmet vermektedir.

- Bir yıl önce 222 olan geçici kapalı kütüphane sayısı, gerek ilgili mahalli idarelere devir ve gerekse personel temini yoluyla 19’a düşürülmüş olup kısa bir süre sonra kapalı kütüphane kalmayacaktır.

- 2005 yılında kütüphanelerimizden ve hizmet uçlarında bulunan 14 milyon kitap ve materyalden faydalanan okuyucu sayısı, 21 milyondur.

- Genel Müdürlüğümüzce 2005 yılında başta Halk Kütüphaneleri olmak üzere, okul, dernek, vakıf vb. kurum ve kuruluşlara, Bakanlığımız yayınları yanında, gerek satın alma ve gerekse bağış yoluyla temin edilerek 160.000 kitap gönderilmiştir.

- 2006 yılında sadece kütüphanelere 350.000’i kendi kaynaklarımızdan, 200.000’i kampanyaya yapılacak bağışlardan olmak üzere 550.000 kitap göndermeyi hedefliyoruz.

- 2006 yılında kütüphanelerimiz için 136 çeşit süreli yayına abone olunmuştur.

- 500 Kütüphanemize 110.000 YTL ödenek gönderilerek iki adet günlük gazeteye abone olunması sağlanmıştır.

- 2006 yılında kütüphanelerin büyük onarımı için şimdiye kadar 40 kütüphane binasının onarımı için toplam 2.090.000YTL ödenek ilgili saymanlıklara gönderilmiştir.

- 2006 yılında kütüphanelerin donanımı (bilgisayar, masa, sandalye, kitap rafı, vb. alımları) için 22 kütüphaneye bu güne kadar 344.000 YTL. ödenek ilgili saymanlıklara gönderilmiştir.

- “İl Halk Kütüphanelerinde İnternet Erişim Merkezi Kurulması Projesi” çerçevesinde, 81 İl Halk Kütüphanesi + İstanbul Beyazıt Devlet Kütüphanesi ve 18 ilçe halk kütüphanesi olmak üzere 100 kütüphaneye gerekli olan donanım ürünleri (bilgisayar, yazıcı, tarayıcı, fotokopi makinesi) gönderilerek ADSL bağlantıları sağlanmıştır. Internet erişim merkezleri kullanıcılara ücretsiz olarak hizmet vermeye başlamıştır. Bu hizmet yaygınlaştırılarak sürdürülecektir.

- Kütüphanelerimizin otomasyon sistemine geçirilebilmesi amacıyla hazırlatılan program Bakanlığımız sunucularına yüklenmiş olup kütüphanelerden gelen katalog bilgilerinin veri tabanına aktarım işlemi yapılmaktadır. Bu işlem tamamlandıktan sonra kütüphanelere verilecek şifre ile programın internet üzerinden kullanımı mümkün olacaktır.

- Bu programı kullanarak katalog bilgilerini oluşturan kütüphanelerin elektronik katalogları aynı zamanda internet üzerinden görülebilecek, üyelik işlemleri yapılabilecek, ödünç materyal alınabilecek ve gerekli istatistikler tutulabilecektir.

- Kütüphanelerde hizmete açılan İnternet Erişim Merkezleri ve Kütüphane Otomasyonu konusunda 18-19 Temmuz 2006 tarihinde “Web Tabanlı Otomasyon Programları” adı altında bir seminer düzenlenmiştir. 96 kütüphaneden birer personel ve Ankara ili dahilindeki kütüphanelerden kütüphaneci ve bilgisayar kullanmasını bilen diğer personelin katılımı sağlanmıştır.

- Yazma eser kütüphanelerimize yönelik çalışmalar da semeresini vermeye başlamıştır. Daha düne kadar yazma eserlerden büyük zorlukla faydalanılırken, bugün Bakanlığımız yada doğrudan eserin bulunduğu Kütüphane Müdürlüğü ile e-posta veya posta yoluyla yazışmak suretiyle, internet aracılığıyla tarama yaparak istenilen eserin kopyasına dijital ortamda ulaşılabilmektedir. Artık eserin kopyası aynı gün araştırmacıya gönderilmektedir.

- Çok değerli milli kültür varlıklarımız olan 162.552 yazma eserin 83.540’ı (%51), Temmuz itibarıyla dijitalleştirilmiş olup 2006 yılı sonunda eserlerin dijital ortama aktarılması tamamlanacaktır.

- Güvenlik tedbirlerinin oldukça yetersiz olduğu kütüphanelerimize, güvenlik alarm sistemleri kurulmuştur. Bir çoğuna kapalı devre izleme sistemleri kurularak giriş ve çıkışların kontrolü sağlanmıştır.

- İklim şartlarına karşı korumasız depolarda bulunan eserlerin yıpranmalarını engellemek için gerekli nem ölçme, alma, verme ve klima gibi donanım temin edilmiştir. Kitap depolarındaki yazma eserlerin nemden ve sıcaklıktan zarar görmeleri engellenmiştir.

- Bakanlığımız ve Toplum Gönüllüleri Vakfı arasında sürdürülen işbirliği çerçevesinde 2006 yılında Halk Kütüphanelerinin yenilenmesi ve iyileştirilmesine yönelik, yabancı banka ve mali kuruluşlardan 200 bin dolarlık bir katkı sağlandı. Beş yıl olarak planlanan (toplam 1 milyon dolar) bu katkı ile 2006 yılında 10 kütüphanenin (Ankara, Antalya, Aydın, Diyarbakır, Gaziantep, Malatya, Manisa, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa) onarımı ve modernizasyonu gerçekleştirilecektir. Bununla ilgili “kurumsal sosyal sorumluluk sendikasyonu” 26 Şubat 2006 tarihinde imzalanmış ve basın toplantısı ile kamuoyuna duyurulmuştur.

- Kültür programımız çerçevesinde toplum önderlerinin kütüphanelere sahip çıkmalarını beklemekte ve teşvik etmekteyiz. Halihazırda, Beyazıt Devlet Kütüphanesi Aydın Doğan Vakfı, Millet Kütüphanesi ise Suna-İnan Kıraç Vakfı tarafından destek programına alınmıştır. Öte yandan Evyap, Süleymaniye Kütüphanesi’nin çağdaş bir çevreye dönüştürülmesine yönelik ciddi katkılarda bulunmaktadır. Ayrıca Beyazıt Devlet Kütüphanesi Görme Engelliler Bölümüne İstanbul Fındıklı Rotary Kulübü Derneği’nin katkılarını; Ankara kütüphanelerindeki kültürel faaliyetleri VEKAM (Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Merkezi)’ın, İstanbul Kütüphanelerindeki kültürel faaliyetleri de Faysal Finans Kurumu’nun desteklediklerini de belirtmek gerekir.

- Görme engelli vatandaşlarımızın da kütüphanelerden gerektiği gibi faydalanmalarını sağlamak için büyük çaba sarf etmekteyiz.

- 14 kütüphanemizde görme engelli servisi mevcuttur. Bunların başında Beyazıt Devlet Kütüphanesi gelmekte ve uzun zamandan beri bu kütüphanemizde görme engellilere yönelik önemli hizmetler verilmektedir.

- Beyazıt Devlet Kütüphanesinde sesli kitap oluşturmak amacıyla 6 adet modern sütüdyo ve ayrıca brail baskı ünitesi kurulmuş olup görme engelli vatandaşlarımızın ihtiyacını duydukları materyallerin brail baskısı yapılmakta ve kitap seslendirme hızla devam etmektedir.

- Oluşturulan sesli kitap CD’leri görme engelli vatandaşlarımıza dağıtılmakta ayrıca Bakanlığımız web sayfasında internet ortamında dinlenebilmektedir.

- Bakanlığımız bununla da yetinmeyerek görme engelli vatandaşlarımızın bu kitapları her ortamda dinlemelerini sağlayabilmek amacıyla, kütüphanelerimizin “Konuşan Kitaplık” bölümlerinde kullanıcılara ödünç verilmek üzere 500 adet CD çalar satın almıştır. DÖSİMM kanalı ile satın alınan bu CD çalarlar okuyucu sayılarına göre ilgili kütüphanelere gönderilmiştir.

- PTT Genel Müdürlüğü ile işbirliği yapılarak yerleşik kütüphane hizmetlerinden yararlanamayan eve bağımlı, hasta, yaşlı ve engelli vatandaşlarımızın, evlerinde kütüphane hizmetlerinden yararlanması amacıyla “Eve Bağımlı, Hasta, Yaşlı, Engelliler İçin Halk Kütüphanesinden Eve Teslim Kitap” projesi PTT Genel Müdürlüğü ile 18.07.2006 tarihinde protokol imzalanarak başlatılmıştır. Proje ilk aşamada 20 il’de uygulanacaktır. (Aksaray, Amasya, Balıkesir, Bartın, Batman, Burdur, Çanakkale, Çankırı, Elazığ, Erzincan, Gaziantep, Isparta, Kırıkkale, Kırşehir, Muğla, Nevşehir, Osmaniye, Sakarya, Samsun, Uşak).

- Kütüphanelerin sorunlarını tespit etmek amacıyla geçici görevle 16 kişi kütüphanelere gönderilmiş; bu görev kapsamında 72 ilde 987 kütüphane incelenmiştir. Bu kütüphanelerin sorunları tespit edilmiş bunun sonucunda raporlar hazırlanarak, sorunların çözümü için ilgili şubelerde çalışmalar başlatılmıştır.

- “E-KİTAP” Projesi kapsamında öncelikle telifi Bakanlığımıza ait kitapların internet ortamında kullanıcının hizmetine sunulması amacı ile e-kitap projesi hazırlanmıştır. 11 eser bu kapsamda hizmete sunulmuştur.

YAYIM VE YAYINCILIK KONUSU

- Bakanlığımızın birkaç yıldan beri sürdürdüğü, bir yayınevi gibi kitap basma yerine büyük bir boşluğu dolduracak prestij kitaplar yayımlama ve bu doğrultuda yayıncılığın ülkemizde bir sektör haline gelmesi, çevirmenlik mesleğinin gelişmesi ve telif ajanslarının yaygınlaşması şeklindeki anlayışında ne kadar isabet ettiği, gözlenen gelişmelerden çok iyi anlaşılmaktadır. Yayımlanan eser sayısındaki artış bunun en bariz göstergesidir. (Grafikler dağıtılan dosyalarda mevcuttur).

- TEDA projesi çerçevesinde Türk yazarlarına ait 17 kitap çeşitli yabancı dillere çevrilmiş ve o ülkelerde yayımlanarak kitapçı raflarında yerini almıştır. T.C tarihinde bir ilk olan ve bütün dünyanın ilgisini çeken bu proje ile önümüzdeki 2 yıl içerisinde 100 Türk yazarının dış dünya okuyucusuyla buluşturulması hedeflenmektedir.

- Bu doğrultuda ilgili bütün meslek kuruluşları ile işbirliği içerisinde önemli atılımlar gerçekleştirmenin çabası içerisindeyiz.

- Boğaziçi Üniversitesi Vakfı’nın işbirliği ile 4-18 Haziran 2006 tarihleri arasında Cunda Adası’nda iki haftalık bir uluslararası çevirmenler atölye çalışması gerçekleştirilmiştir. 2006-2007 periyodunda da büyük bir uluslar arası çevirmenler konferansı düzenlenmesi planlanmaktadır.

- Daha burada sayamadığımız pek çok çabamıza rağmen mevcut durumun, ülkemizin büyüklüğü ile doğru orantılı olmadığının farkındayız. Her şeyden önce halk kütüphanelerinin birer cazibe merkezi haline gelmesi, toplumun merkezine taşınması, gündelik hayat içerisinde yerinin olması gerekmektedir. Bu nedenle çeşitli sivil toplum örgütleriyle yaptığımız işbirliğini bütün ülke sathına yaymak için bir kampanya başlattık.

- Türkiye’nin aydınlık geleceği için “İSTER BİR KİTAP, İSTER BİR RAF”, “İSTER ONARIN, İSTER DONATIN sloganlarıyla, yurt çapında başlattığımız “KÜTÜPHANELER İÇİN” kampanyası ile ülkemize yeni, nitelikli, arananın bulunduğu, güler yüzlü kütüphaneler kazandırmayı hedefliyoruz.

- 10 Nisan’dan itibaren Türkiye genelinde uygulamaya geçirilen proje, yerel yönetimlerin ve Sivil Toplum Kuruluşlarının, en önemlisi de bütünüyle halkımızın kütüphaneleri sahiplenmeleri için, sivil inisiyatifi harekete geçirici bir davet, bir bilinçlenme olarak planlanmıştır.

- Kampanyaya Haziran sonu itibariyle 97.892 kitap bağışlanmış olup (taahhüt edilen) bunlardan 52.686 adedi halihazırda depomuza girmiştir.

- Kampanya çerçevesinde, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Büyükşehir’e bağlı bütün kütüphanelerin iyileştirilmesini, 10 otobüsü gezici kütüphane olarak dizayn edip tahsis etmeyi ve bütün Türkiye’ye örnek olacak bir elektronik kütüphane kurmayı taahhüt etmiştir.

- İllerden yapılan katkılara ait bilgiler yıl sonuna doğru ilan edilecektir.

- Kampanyaya bütün vatandaşlarımızın ilgi ve desteğini bekliyoruz.